Takvim yaprakları 6 Şubat 2023 tarihini gösteriyordu. Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde saatler 04.17 olduğunda 7.7 şiddetinde bir deprem meydana geldi. Yaklaşık 80 saniye süren ilk depremde, Kahramanmaraş başta olmak üzere; Hatay, Adıyaman, Gaziantep, Osmaniye, Kilis ve birçok şehirde çok sayıda bina yıkıldı veya ağır hasar aldı. Yaşanan bu felaket sonucunda 100 binlerce insan evsiz kaldı ve 10 binlerce insan hayatını kaybetti.
YÜZBİNLERCE GÖÇ VE ARTAN KİRA FİYATLARI
Ağır yıkım ile sonuçlanan bu depremde yüzbinlerce insan en yakın yakın şehirlere göç etti. Bu şehirlerden biride yaşadığım ve doğduğum şehir Mersin oldu. Göç eden depremzedelerin bir kısmı en yakın akrabaları eşleri dostlarının yanına gitti bir kısmı da yurtlara yerleştirildi. Kiraya yerleşeni çok az gördüm oda yakın çevrenin, gönüllü insanların yardımı ve hayırsever bazı yurttaşların verdiği destekle oldu.
Yüzbinlerce insanın Mersin’e gelmesiyle evlerin kira fiyatlarında inanılmaz derecede artış oldu. Evin değerinin iki katına üç katına fiyatlar yükseldi, fırsatçılık arttı ve insanların cebini olumsuz bir şekilde etkiledi hatta Mersin’de yıllarca kirada oturanları bile maddi ve manevi olarak çökertti. Kentte barınma en önemli sorun olarak ilk sıraya yerleşti. Enkazdan çıkıp yaşama tutunmaya çalışan depremzedeler, Mersin’de karşılaştıkları fahiş ev kiraları nedeniyle ne yapacaklarını şaşırdı.
Mersin Yenişehir’de yaşayan emekli Fatma Hanım ev kirasının ikiye katlandığını, ödemekte güçlük çektiğini belirten Fatma hanım ‘‘Zaten depremden önce de kira sıkıntısı yaşıyorduk kiraların deprem olmadan önce ev kirasının hak ettiğinden 2-3 katına ev sahipleri kiraya veriyordu.’’ Bunun nedenini ise şöyle açıklık getirdi ‘‘Depremden önce bu kiraların yüksek olmasının sebebi Mersin’de yoğun bir şekilde mülteci artışı ve Rusya-Ukrayna savaşının ardından oradan on binlerce insanın Mersine göç etmeleri kira fiyatlarında artış söz konusu oldu. Tabi tüm bunları sadece göçmenlerin buraya gelmesini bağlamıyorum özelliklede fırsatçı ev sahipleri tüm bu olumsuzlukları fırsat bilip kendilerince kar elde edebilmek.’’
‘‘TÜM BU OLUMSUZLUKLARIN FATURASINI BİZ KİRACILAR ÖDEDİK’’
Yıllardır kiralarda kaldığını söyleyen Fatma Hanım ilk defa maddi ve manevi sıkıntılar yaşadığını dile getirdi. Eskiden Mersin’de bu tür sıkıntıların olamadığını belirten ve yaşadığı kira fiyatlarını hayatını olumsuz bir şekilde yansıdığını dile getirdi. Konuşmasında şunları söyledi ‘‘Hayatım boyunca maddi olarak çok az sıkıntı yaşamışımdır ama bu depremden sonra yaşadığım sıkıntıyı ve olumsuzlukları ilk defa iliklerime kadar hissettim, zaten Mersin’de Suriyeli sığınmacıların kira ve diğer yönlerden bizi olumsuz etkilediklerini bas bas bağırıyorduk. Ben İstanbul depreminde çok iyi hatırlıyorum o zaman deprem olduğunda hiçbir depremzede yurtlara yerleştirilmedi hepsi yakın bölgelerdeki illere gidip rahat bir şekilde ya ev alırlardı ya da kiraya otururlardı ve bunları ödemekte sıkıntı yaşamazlardı ama şimdi geldiğimiz noktada son depremde depremzedeler, Mersin’de yoğun bir şekilde mülteci nüfusu olduğundan dolayı yurtlara yerleştirilmek zorunda kaldı zaten ev kiralayanlarda oda varsa tabi bu kiraları yüksek bulup ya yurtlara gitmek zorunda kaldı ya da varsa akrabalarının eşlerinin dostlarının yanına gitti. Tüm bu olumsuzlukları fırsat bilen ev sahipleri kapımıza gelip kiraları üç katına veya daha fazla zam yaptıklarını söyledi, bundan rahatsız olanı ise ‘bu fiyata alıcı var’ deyip çıkmamızı istedi. Bizde kabul etmek zorunda kaldık. Şimdi ise söylüyorum sizlere tüm bu yaşanan sıkıntıların faturasını kim ödedi? Tüm bu olumsuzlukların faturasını biz kiracılar ödedik’’
Yaşadığı sıkıntıları dile getiren kiracı Fatma Hanım Mersin’de artan kiralarla ilgili düşüncelerini söyledi.
Mersin’in Mezitli ilçesinde ikamet eden ev sahibi Ahmet Bey ise bu konuyla ilgili açıklama yaptı. İş adamı olduğunu söyleyen Ahmet Bey ‘‘ Yaklaşık 30 yıldır Mersin’de yaşıyorum, son zamanlarda kira fiyatlarında artış söz konusu, benimde oturduğum daireyle beraber iki tane dairem var bu dairelerde kiracılarım oturuyor. Ülkemizin başından geçen deprem hepimizi olumsuz etkiledi özelliklede Mersin’i.’’
‘‘EKONOMİK SIKINTI BİZLERİ DE ETKİLİYOR’’
Ülkedeki olumsuzlukları dile getiren Ahmet Bey tüm yaşanılan olayların ve özelliklede deprem sonrası artan kira fiyatlarını hayat pahalılığına bağlıyor konuşmasında sıkıntılarını anlatan Ahmet Bey ‘‘ Kiracıları anlıyorum ancak deprem sonrası artan göç dalgası hâlihazırda yanında belli başlı sıkıntıları da yanında getiriyor. Biz ev sahipleri olarak bunun önüne geçmemiz mümkün değil. Tüm bu olumsuzlukların yani kira fiyatlarının yükselmesi doğal karşılanmalı, bizler de istemezdik bu durumda olmayı ancak tüm bunlara sebep olan yani kira fiyatlarının yükselmesinin temel nedeni ekonomik sıkıntındır, ekonomik sıkıntı bizleri de etkiliyor.’’
Yani kiracı Fatma Hanım’ın kira fiyatlarını artışını yoğun göç, mülteci fazlalığı ve ev sahiplerinin fırsatçılığı gibi sebeplere bağlarken, ev sahibi Ahmet bey ekonomik sıkıntı ve hayat pahalılığına bağlıyor.
Deprem bölgesindeki illere en yakın konumda bulunan Mersin, hem yaralılar hem de yıkıcı etkiden kurtulan binlerce depremzedeye de kucak açtı. Resmi kurumlar ve belediyelerin yanı sıra birçok Mersinli ve sivil toplum kuruluşu da Mersin’e gelen on binlerce depremzedenin barınma sorununu çözmek için canla başla çalışıyor. Ancak, depremzedelerin çaresizliğinden yararlanmaya çalışan bazı ev sahipleri, bu acıyı fırsata çevirmek için hemen harekete geçti. Depremzedeler, 10-15 bin, hatta 20 bin liralık kira bedellerini görünce şaşkınlıklarını gizleyemedi.
Öte yandan artan kira fiyatlarına tepki gösterenlerden biride Emlakçılar Odası Başkanı Mehmet Sinan Canpolat oldu. Canpolat, depremin olduğu ilk günden bu yana Mersin’e ciddi bir göç olduğunu söyledi. İyi niyetli mülk sahiplerini tenzih ettiğini belirten Canpolat, "Ama burada art niyetli, fırsatçı mülk sahipleri, 5 bin liralık daireyi 7-8 bin liraya, 7-8 bin liralık daireyi 10-15 bin liraya çıkardılar. Büyük bir fahiş fiyat uyguladılar. Ben bu açıklamayı yaparken üzülüyorum; canını enkazın altından zor kurtaran depremzede kardeşlerimizi biz burada yüksek fiyatlarla öldürmeye çalışıyoruz” dedi.
"BAKANLIKLARA SUÇ DUYURUSUNDA BULUNUYORUZ"
Oda üyesi meslektaşlarının, yaptıkları çağrılara kulak vererek depremzedelerden komisyon ücreti almadıklarını, ev sahiplerine de bir aylık kira bedelini almaları konusunda telkinde bulunduklarını vurgulayan Canpolat, “Tabi tamamı böyle yapıyor demem doğru olmaz. Odamıza, yaşanan sorunlarla ilgili şikâyette bulunmaları noktasında Ticaret İl Müdürlüğümüze, Ticaret Bakanlığımıza, Maliye Bakanlığımıza suç duyurusunda bulunup takipçisi oluyoruz” diye konuştu.
Pandemi ile beraber Mersin’e bir göç başladığını, akabinde Akkuyu Nükleer Santrali inşaatının başlamasıyla 3 bin kişi olan Rus işçi sayısının 30 binlere çıktığını kaydeden Canpolat, “Akabinde Rusya-Ukrayna savaşından kaçan Ukraynalıların da göçü söz konusu oldu. Şu an da depremden kaynaklı Mersin’e Kahramanmaraş’tan, Adıyaman’dan, Hatay’dan, Antakya’dan 200-250 bin depremzede kardeşimiz geldi. Durum böyle olunca Mersin’de kirası 3 bin lira olan 1+1 daireler şu an 10 bin liraya; 5-6 bin lira olan 2+1 daireler 12-13 bin liraya; 8-10 bin lira olan 3+1 daireler 15-20 bin liraya kadar tırmandı. Çok üzülüyorum; bu kiralarla nasıl baş edeceğimizi biz de şaşırdık” ifadelerini kullandı.
“KONUT STOKUMUZ, GELEN GÖÇÜ KARŞILAYAMAZ”
Mersin’in konut varlığının bu yoğun göç karşısında yetersiz kalacağına da dikkat çeken Canpolat, “İki-üç yıl önce yüzde 30-40’a varan bir konut stoku vardı Mersin’de ama nükleer santral ve Rus-Ukrayna savaşıyla beraber bu stok eridi. Gelen göçü karşılayacak konut stokumuzun olduğunu düşünmüyorum. Ama gelen depremzedelerin hepsinin burada akrabaları var; bir de mesafe çok yakın. Depremzedelerin en yakın göç edecekleri il Mersin. İnanın bunu zor başaracağız. Arz ve talep dengelensin, fırsatçıların önü kesilsin” şeklinde konuştu.
“DEPREMZEDELERİMİZ BİZE ULAŞSINLAR”
Emlakçılar olarak depremzedelere evlerini, ofislerini açtıklarını belirten Canpolat, her bir ofisin 3-4 kiralık daire verdiğini ve hizmet bedeli almadığını söyledi. Depremzedelere fahiş kiralarla karşılaştıklarında yapmaları gerekenlerle ilgili de bilgi veren Canpolat, "Odamıza, Ticaret İl Müdürlüğüne, Ticaret Bakanlığının ihbar hattına, Maliye Bakanlığına başvursun. Biraz da mülk sahiplerimizin empati yapmaları lazım. Empati çok önemli. Eğer bir insan ahlak ve vicdan sahibi ise düşünün ki Kahramanmaraş’taki, Adıyaman’daki deprem Mersin’de oldu ve aynı durumda biz varız; bize bu yapılsa acaba biz bunu kabul eder miyiz? Lütfen empati kursunlar. Depremzedelerimiz de bize ulaşsınlar. Biz elimizden gelen desteği, katkıyı sağlamaya hazırız" dedi.
Editör: MERSİN OBJEKTİF
